در مطلب قبل به بیان نیازهای گونه‌های آفتاب‌دوست پرداختیم. توسکا، ممرز، بلوط، افرا و ون همگی آفتاب‌دوست هستند. گونه‌های انجیلی، شمشاد، گیلاس‌وحشی و بارانک آفتاب‌دوست نیستند. این گونه‌ها علاقمند به سایه هستند و برای رشد نیاز دارند نهالی قبلا کاشته شده باشد تا در سایه حمایت آن رشد کنند. وقتی درختهای ون و بلوط کمی رشد کردند، در سایه‌انداز آنها گونه‌هایی مثل انجیلی و شمشاد کم کم رشد می‌کنند و به آنها کمک می‌شود اوایل دوره انتقال را به خوبی بگذرانند. گذراندن این دوره و پایدار شدن از مهمترین مراحل برای کاشت نهال است. وقتی نهال خانه اولیه خود را ترک کرده و قرار است در خانه دائمی خود کاشته شود، انتخاب گونه‌های همجوار برایش بسیار اهمیت دارد. این امر به نهال کمک می‌کند در سایه حمایت آنها بتواند سازگار شود و به رشد خود ادامه دهد.

انجیلی

انجیلی گونه پرنیازی نیست. این گونه علاقمند به سایه مانند هر گیاه دیگری به شرایط مختلفی برای رشد احتیاج دارد. درجه حرارت، نور و حتی ارتفاع! محل زندگی و رشد انجیلی نهایتا تا ارتفاع 2000 متر در نقاط کوهستانی است. این گونه به محیط مرطوب احتیاج دارد و دمای متوسط 3 تا 16 درجه، بهترین دما برای آن است. نیاز به نور فراوان دارد و بهتر است در آفتاب کامل باشد، ولی از آنجا که پرنیاز نیست، در نیم‌سایه هم رشد می‌کند.

علاقه بسیاری به آب غنی شده دارد و پذیرای خاک‌های غنی شده، گچی، ماسه‌ای، شنی و یا اسیدی است. تکثیر آن بیشتر از راه بذر است، ولی خودش هم به صورت بسطهای پاجوش به گسترش خود کمک می‌کند.

شمشاد

شمشاد، گونه‌ای که از حمایت انجیلی یا بلوط بهره‌مند می‌شود. به صورت زیراشکوب هم می‌تواند رشد کند. اشکوب یعنی در يك جامعه گياهي هر گاه پوشش گياهي در سطوح مختلف ارتفاعي به نحوي قرار گيرد كه ارتفاع گياهان هر لايه از طبقات زيرين و بالايي متمايز باشد، هر يك از اين طبقات ارتفاعي هم‌سطح را اشكوب مي‌‌نامند. به عنوان مثال در جنگلها ‌معمولا سه اشكوب مشخص شامل درخت، درختچه و پوشش علفي وجود دارد.

شمشاد از آنجا که دیررشد است و به سرعت قد نمی‌کشد، مزاحمتی برای گونه حامی ایجاد نمی‌کند. دمای مناسب برای آنها نهایتا تا 5 درجه است. شمشاد جنگلی علاقه‌مند به هوای سرد است و بیشتر هوای سرد را می‌پسندد تا هوای رو به گرمی! البته این ویژگیها بر خلاف شمشاد رسمی است که در لیشک سیاهکل کاشته می‌شود.

شمشادها در دوره انتقال به بیماریهای گوناگونی مبتلا شدند، به همین دلیل قبل از کاشت، خاک را با خاک‌برگ و نیماتودهای از بین برنده قارچ غنی می‌کنیم. بد نیست بدانید شمشاد در لیست گونه‌های در خطر انقراض اتحادیه جهانی حفاظت از محیط زیست نیز قرار دارد.

گیلاس وحشی

بذر گیلاس خواب عمیقی دارد. به همین دلیل لازم است برای باروری از خواب خارج شود! در طبیعت، گیلاس وحشی 3 تا 5 ماه در رطوبت و سرما قرار می‌گیرد تا برای جوانه‌زدن آماده شود. البته اگر دما به منفی 30 درجه سانتی‌گراد برسد هم برای گیلاس وحشی مضر است. برای به دست آوردن بهترین نتبجه، گیلاسها باید به مدت دو هفته در آب‌وهوای گرم (قبل از فصل سرما) رشد کتند. البته نهال گیلاس از آفتاب شدید زمستانی هم آسیب می‌بیند.

درخت گیلاس ریشه‌های کم‌عمق و سطحی دارد، بنابراین نیازمند خاک زهکشی با بافت خوب تا عمق 1.5 متری است. بهترین نوع خاک برای گیلاس، خاکهای لومی شنی است. نوعی خاک معمولی که حاوی شن است و به دلیل زهکش مناسب برای درختان گیلاس مهم است. ریشه‌های درخت گیلاس در خاکهای مرطوب می‌پوسد. خاکهای اسیدی برای این درختان مناسب نیستند و نیاز به برقراری تعادل دارند.

بهتر است خاک محل کاشت گیلاس کمی قلیایی باشد. البته زیاده‌روی در افزایش اسیدیته خاک و قلیایی کردن بیش از اندازه نیز اثر منفی در رشد آن دارد.

بارانک

درخت بارانک برخلاف نامی که دارد و ذهن را به سمت باران می‌برد، گونه نورپسندی است. جالب است بدانید حتی در شرایط ساحلی رشد نمی‌کند و نسبت به این فضا حساسیت دارد. علاقمند به خاکهای آهکی و رسی است و معمولا در خاکهای نیمه‌غنی رشد می‌کند. با رطوبت متوسط نیز سازگار است. درست است که آفتاب کامل و نیمه‌سایه را می‌پسندد ولی مقاومت بالایی در برابر یخبندان و بادهای شدید دارد. البته ورزش باد برایش مطلوب نیست. بهترین راه تکثیر این گونه قلمه‌زنی است، ولی از راه کاشت بذر هم رشد می‌کند. البته باید شرایط خاک در نظر گرفته شود و خاک، آماده و مستعد حضور بارانک باشد.

در مورد نهالهای علاقمند به سایه خواندید. اگر بخواهید گونه‌های سایه‌دوست را به صورت خانوادگی انتخاب کنید، این امکان در سایت وجود دارد. نهالها دیر یا زود، سریع یا کند به هر حال روزی تبدیل به جنگلی زیبا می‌شوند. درست است که نمی‌توانند جابجا شوند ولی همدیگر را حمایت می‌کنند و به هم عشق می‌ورزند. شما هم برای ابراز محبت و عشقتان به طبیعت و یا عزیزانتان می‌توانید از بانی جنگل نهال مورد حمایت خود را خریداری کنید.